تعریف کاربری زمین

چگونگی استفاده از زمین را کاربری زمین می گویند . کاربری زمین جنبه های فضایی همه ی فعالیت های انسانی را در روی زمین برای رفع نیازهای مادی و غیر مادی او نشان می دهد . تعیین کاربری زمین بر مبنای مطالعات اساسی در جهت شناخت شهر و آشنایی با چگونگی و پراکندگی فعالیت های شهری استوار است .

کاربری زمین و فضاهای شهری

فضاهای شهری با در نظر گرفتن عرصه های زندگی جمعی و زندگی خصوصی به قسمت های مختلف تقسیم می شوند .

فضاهای عمومی شهر : اماکن و سرویس های تسهیلاتی شهر که متعلق به عموم شهروندان است ، مانند جاده ها ، بزرگراه ها ، پارک ها ، گورستان ها و جز این ها .

فضاهای نیمه عمومی شهر : فضاهای خاصی از شهر که مورد استفاده عموم قرار می گیرند و موسسات دولتی یا شهرداری ها بر آن ها نظارت می کنند و اداره آن ها را بر عهده دارند ، مانند مراکز آموزشی دولتی ، ساختمان های اداری ، ایستگاه های مسافربری ، دفاتر پستی ، استادیوم ها و تالارها و نظایر این ها .

فضاهای عمومی خاص یک گروه : اماکنی که در مرز عرصه خدمات عمومی و خصوصی قرار گرفته اند و هر دو عرصه به آن دسترسی دارند ، مانند خدماتی چون جمع آوری زباله ، آب و فاضلاب ، آتش نشانی و جز آن .

فضاهای خصوصی ویژه یک گروه : اماکنی که تحت نظارت سازمانی غیر دولتی قرار دارند و از جانب بخش دولتی یا خصوصی تسهیلاتی مانند پارکینگ ، گردشگاه های عمومی ، زمین های بازی و جز این ها را در اختیار شهروندان می گذارند .

فضاهای خصوصی خانواده : فضاهای که در عرصه زندگی خصوصی واقع شده اند و در اختیار خانواده ای واحد قرار دارند و ویژه فعالیت های اعضای همان خانواده اند .

 انواع کاربری زمین

نسبت زمین هایی که به کاربری های گوناگون اختصاص دارد ، در هر شهر متفاوت است . این کاربری ها معمولا شامل دسته بندی زیر است :

1)    کاربری مسکونی : شامل خانه ها و منازل مسکونی و مجمع های سکونتگاهی با تراکم کم ، متوسط ، زیاد و بسیار زیاد .

2)    کاربری آموزشی : شامل مهد کودک ، دبستان ، دبیرستان ، دانشگاه و دیگر مراکز آموزشی .

3)    کاربری اداری : شامل وزارتخانه ها ، نهادها و شهرداری ها .

4)    کاربری تجاری : شامل مغازه ها ، سوپر مارکت ها ، رستوران ها ، عمده فروشی ها و مجتمع های تجاری و مراکز خرید .

5)    کاربری فضای سبز : شامل پارک ها و بوستان ها ، فضاهای سبز و کمربند سبز اطراف شهر .

6)    کاربری بهداشتی : شامل درمانگاه ها ، کلینیک ها و بیمارستان ها .

7)    کاربری حمل و نقل : شامل ایستگاه ها و پایانه های اتوبوس های مسافربری ، مترو ، راه آهن و فرودگاه .

8)    کاربری خدمات شهری : شامل آتش نشانی ، پست و مخابرات ، نواحی شهرداری و حوزه های نیروی انتظامی .

9)    کاربری خدمات عمومی : شامل کشتارگاه ها و میدان های میوه و تره بار .

10)   کاربری فرهنگی و مذهبی : شامل سینما ، تئاتر ، کتابخانه ، حسینیه ، مسجد و اماکن مذهبی .

11)   کاربری های تجهیزات شهری : شامل آب ، برق ، گاز ، تلفن ، فاضلاب و سایر تاسیسات .

12)   کاربری صنعتی : شامل کارگاه ها ، کارخانه ها ، تعمیرگاه ها و کارگاه های تولیدی .

13)   کاربری کشاورزی : شامل اراضی مزروعی و صیفی کاری .

14)   کاربری باغ : شامل باغ های خصوصی برای استفاده پایان هفته .

15)   کاربری انبارداری : شامل انبار ها ، سردخانه ها و باراندازها .

16)   کاربری پارکینگ : شامل پارکینگ های همکف و طبقاتی .

باید توجه داشت که برخی کاربری ها تنها به یک فعالیت اختصاص ندارد ؛ بلکه چند عملکرد از کاربری های مختلف را در بر می گیرد که به چنین کاربری هایی مختلط می گویند . هم چنین بسته به نوع شهر و سیاست مدیریت شهر ، میزان کاربری ها در شهرهای مختلف بسیار متفاوت است .

پایان ...