پیوستگی در باغهای ایرانی
اساسا یکی از مهمترین ویژگی های معماری در باغ ایرانی تلفیق بنا و باغ است و این دو گاه انچنان به هم آمیخته اند که نمی توان احساس کرد که کجا باغ سازی خاتمه یافته و کجا اغاز شده است .
این رابطه و این امیختگی به وسیله ایجاد ارتباطهای فضایی و ارتباط عناصر تشکیل دهنده باغ صورت می پذیرد . هم چنین به کار گیری محرک های حسی افراد برای ایجاد چنین فضای پیوسته ای از جمله کیفیات باغ سازی در باغ ایرانی است . بنا در باغ ایرانی فضای باغ را قطع نمی کند بلکه دید انسان از ان می گذرد و با دیگر فضاهای باغ رابطه پیدا می کند . تحریک حس بینایی و وجود رابطه بصری میان فضای داخل و فضای خارج کوشک موجب نوعی پیوستگی میان این دو می شود و به این ترتیب نوعی بی مرزی در فضا به وجود می آورد. به علاوه عنصر مهمی مثل آب که در جوی ها جریان دارد در مسیر خود وارد کوشک شده به طور نمایانی در معرض مشاهده قرار می گیرند و سپس از ان خارج می شود عبور مسیر جریان آب از داخل بنای کوشک و امتداد یافتن ان در فضای باغ چنان هنر مندانه فضای بیرون و درون را به هم متصل می کند که هیچ انفصالی میان این دو حس نمی شود . به عنوان مثال در باغ فین کاشان آب درون جوی ها چنین مسیری دارد . زمانی که وارد کوشک می شوید با انکه از بیرون قدم به درون گذاشته ای اما حس توامان از فضای بیرون و درون دارید بدون انکه مرزی میان این دو حس کنید . انتقال صدا از فضای خارج به داخل نیز این حس را تشدید می کند . صدای پرندگان صدای وزش باد و دیگر محرک های حس شنوایی از بیرون به درون کوشک انتقال می یابد و بیش از پیش با عث پیوستگی و تداخل این دو فضا با هم می شود. این مسئله کاملا هوشمندانه در باغ اتفاق می افتد . به طور مثال برای ایجاد صدای اب در فضای باغ فواره ها ، ابشارهای کوچک و سینه کبکی ها ساخته می شده است . صدای فواره های گوناگون باغ ایرانی ضمن اینکه طرح و حجم انها فضای باغ را شکل می دهند شنیدنی است . به ویژه انکه به دلیل حرکت اب در جوی ها ، فواره ها و آبشارها زمزمه خاصی از صدای آب به گوش می رسد ایجاد سینه کبکی در مسیر آب نیز موجب می شود حتی جریان کم اب بسیار پر حجم به نظر اید و صدا تولید کند. به این ترتیب این تکنیک ها علاوه بر نمایش آب در کویر به طور اگاهان موجب تحریک حس شنوایی و طنین انداز شدن اصوات گوناگون در فضای باغ می شده است. که آن نیز بر ایجاد پیوستگی فضایی در باغ ایرانی تاکید می کند.(منبع :مجله معمار نوشته : ن. شمشیری)
+ نوشته شده در پنجشنبه ۲۰ آبان ۱۳۸۹ ساعت توسط --
|