پارکهای ملی
پارکهای ملی به عنوان نمونه های برجسته از طبيعت کل کشور و ذخيره گاههای ارزشمند طبيعی محسوب ميشوند. بنابراين اعمال مديريت صحيح و کارآمد مبتنی بر نگاه علمی و کارشناسی (به دور از سليقه) و بهره گيری از تجربيات کشورهای مجرب علاوه بر ايفای نقش بزرگترين و بهترين سرمايه های ملی طبيعی و ايجاد زمينه های حفاظتی، تحقيقاتی و آموزشی در جهت جذب توريست و کسب درآمدهای ارزی بسيار بالا و شرايط آب وهوايی متغير که نتيجه آن وجود هزاران گونه گياهی مرتعی، دارويی، صنعتی و صدها گونه جانوری متنوع که بعضاً منحصر بفرد در سطح جهان بوده اند می باشيم. در يک جمله ايران جهانی است با وسعتی کوچکتر، متاسفانه و عليرغم داشتن موهبتهای الهی و تمدنی کهن، مليتی اصيل و مکتبی سالم و سرآمد و کامل تا کنون موفق به بهره‌برداری معقول از منابع موجود نشده ايم.عنايت رياست محترم سازمان و پيگيری و تلاش مجدانه جناب آقای تهرانی مديرکل محترم نظارت وبازرسی برای اولين بار در طول تاريخ سازمان متبوع موجب شد تا تعدادی از روسای پارکهای ملی که به واقع و درعمل با مشکلات و مسائل پارکداری مواجه هستند و از اين طرق فشارهای زياد و طاقت فرسای کار به همراه محيط بانان زحمتکش متحمل می شوند برای ارتقاء سطح علمی مديريتی و تنوير افکار آنان و آشنايی با مديريت پارکداری در کشور لهستان که دارای 23 پارک ملی بوده و تجربيات خوبی را در امور مزبور دارد اعزام گردند لذا جا دارد از مساعدت اين عزيزان تشکر و گزارش بازديد بعمل آمده را بشرح زير ارائه نمايد :
کشور لهستان با وسعتی حدود يک پنجم خاک کشور ما تا دو دهه قبل جزو بلوک شرق بوده و در حال حاضر به عضويت اتحاديه اروپا در آمده است. وضعيت توپوگرافی اين کشور بيشتر هموار و پوشيده از جنگلهای پهن‌برگ نم دوست و سوزنی برگ کاج و اراضی تورب زار است. ميزان بارندگی و رطوبت ميانگين سالانه 600 ميليمتر بوده بطوريکه سطح مناطق جنگلی را دربعضی از فصول سال آب فرا ميگيرد. بدليل يکسان بودن تيپ طبيعی از تنوعات گياهی و جانوری زيادی برخودار نيستند. در خلال جنگهای جهانی اول و دوم و انقلاب صنعتی و بهره‌برداری بی رويه از جنگلهای اروپا آسيب جدی به منابع طبيعی اين کشور وارد شد مع الوصف خيلی زود متوجه موضوع شده و درجهت احيای آن با مديريت صحيح بر آمدند و امروز با کمترين تنوعات زيستی بيشترين بهره را می برند. کشور لهستان دارای 23 پارک ملی بوده و تعداد 10 ميليون نفر از 36 ميليون توريستی که در سال به اين کشور مسافرت می کنند از پارکها بازديد می نمايند. ضمن اينکه 4 ميليون کاربر اينترنتی نيز هرساله از سايتهای اختصاصی اين پارکها بهره برداری می کنند. بيشتر توريستهای پارکها را جوانان و دوستداران طبيعت تشکيل می دهند. برای هر بازديد کننده در زون توسعه پارکهای ملی و در هر هکتار 3 تا8 متر مربع و برای هر 6 نفر محقق همان مقدار جاده در نظ گرفته می شود. مسيرهای بازديد عمدتاً جاده های پياده رو و دوچرخه رو و مشابه جاده های مالرو مناطق کشورمان است با اين تفاوت که همه مسيرها دارای تابلوهای راهنمای مناسب و شکيل هستند.
امور زيست محيطی در اين کشور بعهده وزارت محيط زيست بوده و کلمه حفاظت بدليل بالا رفتن سطح اطلاعات زيست محيطی مردم و همچنين همکاری آنان در تميز نگه داشتن محيط برای زندگی از عنوان اين وزارتخانه حذف شده است.
حفاظت از بيومها و زيستگاهها در شرايط مساعد اين کشور و بالا بودن اطلاعات زيست محيطی و ساماندهی دامداری و کشاورزی بصورت کاملاً مکانيزه و توسعه شهرها و روستاها براساس طرح جامع و پيش بينی شده 20 ساله و چشيدن مزه اقتصادی جذب توريست تقريباً به تعداد جمعيت کشور در هر سال، و کسب درآمد ارزی زياد از اين طريق درحد استاندارد جهانی بوده و تخلفاتی مانند دام، شکار و صيد، تصرف اراضی، ريختن زباله و فاضلاب ديگر معنايی ندارد. بعنوان مثال در طول مدت سفر کوچکترين زباله نه تنها در سطح پارکهای ملی بلکه در سطح روستاها و شهرها نيز مشاهده نشد. از طرفی وجود انجمنهای قوی و مقتدر مردمی محيط زيست و صندوقهای تعاونی تشکلها دليل بر حمايت محيط زيست بوده است.
روز جهانی کنوانسيون رامسر را تمام مردم لهستان جشن می گيرند و اعتقاد دارند تالاب انزلی ضامن بقای 8 تالاب بين المللی موجود در اين کشور می باشد. در طول مدت اقامت در کشور لهستان از 4 پارک ملی اين کشور بنامهای Bialowieski Wigierski Biebrzanski Kampinoski بازديد بعمل آمد که خلاصه نتايح آن به شرح زير مي باشد :
1- شرايط ايجاد پارک ملی :
مساحت پارکها نبايد کمتر از 10 کيلومتر مربع باشد. دارای استعداد طبيعی به لحاظ گونه هاي گياهی و جانوری بوده و حداقل تنش با روستاييان داشته باشد. دارای مصوبه قانونی و حدود و نقشه مشخصی باشد و مورد تاييد سازمانهای بين المللی محيط زيست و جاذبه توريستی هم داشته باشد.
2- تشکيلات پارک ملی :
دارای رييس، معاون اجرايی، معاون آموزشی و توريستی، معاون تحقيقاتی، معاون مالی واداری و واحدهای آتش نشانی و هواشناسی بوده و رييس پارک از طريق کانديدايی چند نفر ارزيابی و انتخاب و به حکم وزير به مدت 5 سال به سمت مدير پارک منصوب مي شود. ضمناً رييس پارک علاوه بر تحصيلات عاليه بايد از تجربه کافی برخوردار بوده و محيط بانان بومی و دارای مدرک ديپلم بودند.
3- لبـاس فرم :
کليه پرسنل پارک دارای لباس متحدالشکل در 2 نوع بودند که لباس کار در فضای داخل منطقه سبز رنگ و لباس رسمی به رنگ قهوه ای بود. آرم اختصاصی هر پارک بر روی بازو و درجات آنان بر روی يقه لباس نصب ميگردد.
4- محيط بانان :
اعم از زن و مرد دارای وظايف گوناگون بودند. گروه ضربت، گروه گشتهای پياده، گروه مستقر در سرمحيط‌بانيها و چنانچه بصورت انفرادی به داخل مناطق می رفتند يک قلاده سگ آموزش ديده نيز بهمراه خود می بردند. تجهيزات انفرادی آنها شامل سلاح کمری، دوربين، باتوم، دستبد، بی سيم و تلفن همراه و دستگاههای GPS و دفترچه يادداشت وقايع روزانه بود.
5- برجهای ديده بانی :
در حاشيه و نقاط حساس منطقه برجکهای ديده بانی با چوب ساخته شده که مشخصات منطقه بر روی صفحه‌ای چوبی در داخل آنها نصب گرديده است و محيط بانان برای کنترل راحت تر مناطق بويژه آتش‌سوزی از آنها استفاده می کنند.
6- طرحهای جامع مديريت و نظارت پيوسته :
تمام پارکهای ملی دارای طرح جامع مديريت بوده و نظارت پيوسته در مقاطع 5 ساله برای مدت 20 سال در آنها اجرا می گردد. مواردی مانند شکار غير مجاز درآنها بندرت ديده می شود.
7- سپر حفاظتی
کليه پارکهای ملی دارای سپر حفاظتی در ابعاد وسيع و مساحت تا چند برابر وسعت محدوده اصلی پارکها بودند.
8- هماهنگی
مديران پارکها هماهنگی لازم را با شهرداريها داشتند.
9- نقشه و تابلوهای راهنمای
حاشيه و مرکز پارکها و مسيرهای عبور توريستها مجهز به نقشه و تابلوهای راهنمای متعدد است. هر پارک دارای چند ايستگاه هواشناسی مجهز و نيز ايستگاههای متعدد باران سنجی است. در کليه پارکها ايستگاههای متعدد آتش نشانی و تجهيزات و خودروهای اطفاء حريق وجود دارد.
10- زون بندی
کليه محدوده پارکها زون بندی شده و محدوديتها و ممنوعيتهای مربوط به هر منطقه در آنها برابر قانون اعمال می گردد.
11- امکانات اقامتی و پذيرايی برای توريست ها
تمام پارکها دارای امکانات اقامتی و پذيرايی برای توريست ها بودند. استفاده توام از جاذبه های طبيعی و تاريخی برای جذب توريست به مناطق کاملاً مشهود بود.
12- احياء جنگلها و انجام امور تحقيقاتی مستمر
احياء جنگلهای تخريب شده با استفاده از نهالستان اختصاصی در پارک و انجام امور تحقيقاتی مستمر در پارکها از جمله اقدامات اساسی در آنها بحساب می آيد.
پيشنهادات :
الف) راه رسيده به اهداف پارکهای ملی مستقل نمودن تشکيلات پارکها که به تبع آن از مدير منفل و صاحب اختيار و بودجه مستقل بهره مند خواهد شد. فلذا در کنار استقلال مطالعات طرح جامع، اجرای تحقيقات، احداث راههای دسترسی، تابلوها، آتش نشانی، مفسرين طبيعت، امور تحقيقاتی و آموزشی و توريستی، ملبوس و فرم و شکل آن و بطور کلی همه موارد مورد نياز يک ذخيره گاه طبيعی ثبت و مورد بهره برداری قرار گيرد.
ب) سهيم نمودن افراد بومی و محلی در سود حاصل از جذب توريست و يا درآمدهای حاصل از طريق شکا و صيد و تفرج و استفاده از آنان به عنوان راهنما.
ج) احداث مراکز اقامتی و پذيرايی در محدوده سپر حفاظتی منطقه و اجاره آن به علاقمندان بومی.
د) اجرای تجربيات کشور مزبور مشروط به لحاظ نمودن فرهنگ کشورمان دست آوردهای خوبی را به همراه خواهد داشت .
چند عکس از پارک ملی گلستان
از اينکه اينجا رو براي گذران وقتتون انتخاب کرديد بي نهايت ممنونیم . ما هم تلاش ميکنيم روز به روز به اون چيزي که شما ميخواين نزديکتر بشيم ( البته با کمک خود شما )